Definitie
Ruptuur van het ulnair collaterale ligament (UCL) van de duim
Stener laesie: een complete ruptuur van het UCL, waarbij het UCL disloceert en dubbelgevouwen vast komt te zitten dorsaal van de aponeurose van de m. adductor pollicis.
- Acuut: skiduim/wackeldaum
– Chronisch: Gamekeepers thumb (altijd met avulsie fractuur).

Algemeen
UCL bestaat uit het proper collaterale ligament (PCL) en het accessory collaterale ligament (ACL). De ulnaire stabiliteit van het MCP gewricht van de duim wordt bewerkstelligd door de ligamenten, de volaire plaat, het dorsale kapsel en de m. adductor pollicis (UCL ligt onder de spier).

Stabilisator van MCP 1 in extensie: ACL met volaire plaat
Stabilisator van MCP 1 in flexie: PCL met dorsale kapsel

Stabiliteit testen: Altijd eerst X voorafgaand aan testen i.v.m. mogelijkheid van avulsie fragment (risico dat een nog niet of nauwelijks gedisloceerd botfragment alsnog volledig disloceert bij testen)!

UCL testen met MC1 gefixeerd in extensie en dan radiale deviatie van proximale phalanx met MCP in extensie en 30˚flexie. Instabiliteit: >30-35˚ speling in met MCP in extensie of >20˚ met MCP in flexie.

• Altijd vergelijken met contralaterale zijde (individuele verschillen van 10°is fysiologisch)
• Oberst anesthesie indien testen te pijnlijk is
• Volledige ruptuur: geen vast eindgevoel
• Stener laesie is vaak als zodanig te palperen. Cave bijkomend letsel dorsale kapsel en/of ulnaire zijde volair plaat.

Hyperabductie (blijven haken met duim).

Zwelling en evt. haematoom ulnaire zijde MCP. Pijnlijke basis MCP-1 vnl. bij beweging, instabiliteitsgevoel. Soms palpabele massa ulnaire zijde MCP (indicatie complete ruptuur UCL)

X: AP en lateraal en oblique.
Het vermoeden op een stenerlaesie door palpable subcutane nodus kan worden bevestigd met echo of MRI.

Graad 1: distorsie zonder instabiliteit
Graad 2: incomplete ruptuur, instabiliteit met eindgevoel
Graad 3: complete ruptuur met instabiliteit

Daarnaast is van belang onderscheid te maken tussen een acute laesie en een chronische laesie, wat gevolgen heeft voor de behandeling.

Indicatie²:

• graad 1 en 2 waarbij < 30gr spouwen
• Avulsie fragment/fractuur zonder dislocatie (<1-2mm).

Therapie:
4-6 weken  navicularegips.

Nabehandeling en controles:
4 weken :  controle eventueel handtherapie, hierna eventueel nog afneembare brace
12 weken : functiecontrole

Complicatie:
instabiliteit, osteoarthritis.

Indicatie²:

• graad 2 waarbij > 30gr spouwen
• graad 3 (80% kans op Stener lesie).
• Stener lesie
• Bot fragment >10-20% van het gewrichtsvlak en/of dislocatie >1-2mm en/of malrotatie operatie overwegen (o.a. afhankelijk van beroep van de patiënt).

Therapie:
UCL reïnsertie met mitec ankers of vergelijkbare techniek . Zeer kleine avulsies kunnen geëxcideerd worden met herstel UCL. Grotere ossale fragmenten: k-draad of schroef fixatie. (Zie AO-Surgery Reference)

Nabehandeling en controles:
4-6 weken: naviculare gips.
7-10 dagen: X, wondcontrole, gipswissel
4-6 weken : X, afneembare of dynamische spalk, functie, start handtherapie.
12 weken: functiecontrole en op indicatie X (bij stener laesie).

Complicaties:
neuropraxie of letsel sensorische takken n. radialis (ulnaire zijde duim), artrose, chronische instabiliteit, functiebeperking.