Direct trauma op schouder (bovenzijde acromion) of door een val op de uitgestrekte arm.

Pijn, zwelling, afwijkende stand (hoogstand clavicula, pianotoets fenomeen), functio laesa.

X-schouder/clavicula in AP-en en/of 15° craniaalwaartse richting; bij verdenking Rockwood 4 laterale axillaire richting. Bij twijfel evt. bilateraal.

• Tossy / Rockwood 1
  • Distorsie, dislocatie < 0,5 cm van het gewrichtsoppervlak (diastase tot halve breedte clavicula).
• Tossy / Rockwood 2
  • Subluxatie, dislocatie tot maximaal 1,0 cm van het gewrichtsoppervlak (diastase 1 maal breedte clavicula).
• Tossy / Rockwood 3
  • Luxatie, dislocatie > 1,0 cm van het gewrichtsoppervlak (uitgesproken hoogstand met pianotoets fenomeen).
• Rockwood 4
  • Luxatie naar posterieur door de m. trapezius.
• Rockwood 5
  • Luxatie met ruptuur van m. deltoïdeus en m. trapezius.
• Rockwood 6
  • Inferieure luxatie (zeer zeldzaam)

Indicatie: graad 1, 2 en meeste 3.
Therapie: sling/mitella, start onbelast mobiliseren z.s.m., na 1-2 weken functioneel op geleide van pijn. Patiënt inlichten over persisteren van ‘bult’ en langdurig bestaan van klachten (3-6 maanden).
Nabehandeling en controles:

• 1 week:
  • functie, oefeninstructies
• 3 weken:
  • functie, evt. FT, start abductie oefeningen
• 6-12 weken:
  • geen zwaar werk/contactsport

Complicaties: artrose (AC gewricht), pijn, functio laesa, chronische subluxatie en instabiliteit, dyskinesie van schoudergordel, secundaire rotator cuff laesie.

Indicatie: graad 5-6, bij graad 3 is de indicatie controversieel, voor type 4 bij mensen met zwaar werk/sporters is het advies chirurgisch, hiervoor is echter weinig evidence (alleen case reports). Bij graad 3 is te overwegen eerst 6 weken conservatief te behandelen, het merendeel wordt daarmee stabiel en pijnvrij. Indien persisterende pijn en/of instabiliteit kan alsnog stabilisatie worden verricht.
Therapie: verkrijgen oefenstabiele fixatie, evt. met reconstructie AC en CC ligament en AC gewricht. Sling met 6 weken onbelast.
Nabehandeling en controles: postoperatieve X.

• 1 week:
  • functie, oefeninstructies
• 6 weken:
  • X, functie, evt. FT
• Optioneel 12 weken:
  • functie, evt. FT, X op indicatie, indien van toepassing: verwijderen osteosynthesemateriaal

Complicaties: falen fixatie, artrose, pijn (vooral bij type 3 -> 2 postoperatief), zenuwletsel (n.musculocutaneus), functio laesa.