Tibiaplateau fractuur (incl. eminentia fractuur)
Traumamechanisme
Meestal valgustrauma bij ouderen, ook hoogenergetisch letsel op alle leeftijden.
Klinische presentatie
Afwijkende stand knie/onderbeen, haemarthros, pijn en zwelling, pijn aan mediale of laterale zijde knie t.h.v. proximale tibia, functio laesa. Cave vasculair letsel.
Aanvullend onderzoek
X-foto’s AP + lateraal + evt. 3/4 opnames. In de meeste gevallen (ter bepaling van de operatie-indicatie) een CT Knie.
Classificatie volgens Schatzker, Classificatie volgens AO type 41-B en C
Classificatie volgens Schatzker:
- Type I: Lateraal plateau, split, zonder depressie van het gewrichtsvlak
- Type II: Lateraal plateau, met split en depressie van het gewrichtsvlak
- Type III: Geïsoleerde depressie van het gewrichtsvlak, centraal of postero-lateraal
- Type IV: Mediaal plateau, cave vaatletsel/trombose
- Type V: Bicondylair met variaties in depressie van het gewricht en comminutie, cave: vaatletsel
- Type VI: Bicondylair met dissociatie metaphyse-diaphyse, cave: vaak losliggend tuberositas
Classificatie volgens AO type 41-B en C:
- B1: splijtingsfractuur plateau
- B2: impressie fractuur plateau
- B3: splijting + impressie plateau
- C1: T-Y fractuur beide plateaus, éénvoudig
- C2: T-Y fractuur, metaphysair comminutief
- C3: T-Y fractuur, articulair comminutief
Conservatieve behandeling
Indicatie:
- Abscherung (AO B1 of Schatzker type I of IV) met dislocatie ≤ 4 mm
- Niet of weinig gedisloceerde impressie fracturen (impressie ≤ 5 mm )
- Patiënten die gelet op leeftijd en algemene conditie niet voor operatie in aanmerking komen (leeftijd > 75 met co-morbiditeit)
Therapie:
- Eminentia fractuur: kniekoker in volledige extensie.
- Andere fracturen: lichte flexie stand, eventueel verder aangepast, afhankelijk van fractuur.
Nabehandeling en controles: afhankelijk van letsel en instrueerbaarheid patiënt 6-12 weken brace of gipskoker en na 6 weken eventueel belasten
- Onbelast in gipskoker, eventueel na 6 weken scharniergips of scharnierbrace
- Patiënten met een uni-condylaire laterale tibiaplateau fractuur kunnen eventueel met een loopkoker in varus worden gemobiliseerd na 3-6 weken
Meestal
- 1 week:
- X
- 6-8 weken:
- X, 50% belasten, afhankelijk van fractuurtype
- 8-10 weken:
- X, 100% belasten, afhankelijk van fractuurtype
- 3,6 maanden:
- X, functie
Complicaties: verdere dislocatie, verminderde flexie/extensie knie, gonarthrose.
Operatieve behandeling
Indicatie:
- Tibia plateau fractuur met > 4mm impressie
- Eminentia fractuur met dislocatie
- Open fracturen
Therapie:
Bij eminentiafractuur met dislocatie: ORIF evt. met cerclage, bij bijkomend collateraal bandletsel behandelen als conservatieve schema
- Bij tibiaplateaufractuur: ORIF.
- Bij open: Externe fixateur +/- met gelimiteerde interne fixatie
Nabehandeling en controles:
Postoperatief op CPM oefenen tot een kniefunctie qua extensie/flexie van 0°-0°-90° is bereikt
- 12 weken onbelast, verdere belastingsschema als bij conservatieve behandeling;
- mogelijkheid voor CPM behandeling thuis in overleg met FT en ziekteverzekeraar.
- 1 week:
- X
- 6-8 weken:
- X, bij alle patiënten tot 50% belasten, bij jonge patiënt en stabiele osteosynthese
- 8-10 weken:
- X, tot 100% belasten, bij jonge patiënt en stabiele osteosynthese
- 12 weken:
- start belasten bij overige patiënten
- 3,6 maanden:
- X, functie